در این باره با دکتر جمشید پژویان، اقتصاددان و رئیس شورای رقابت گفت‌وگو کرده‌ایم.
- دولت می‌خواهد بیش از 10 هزار میلیارد تومان تسهیلات اشتغال‌زایی از طریق بانک‌ها تزریق کند.ارزیابی شما از این تصمیم چیست؟
اگر دولت بتواند بیش از 10 هزار میلیارد تومان تسهیلات تزریق کند تا اصلاحات اقتصادی سریع‌تر انجام گیرد، مطمئن هستم که کمک بزرگی به بخش اشتغال خواهد کرد اما اگر دولت می‌خواهد اشتباهاتی مثل اجرای طرح خوداشتغالی، طرح اشتغال ضربتی و یا اشتغال از طریق بنگاه‌های زودبازده را تکرار کند و به تزریق اعتبارات و تسهیلات روی آورد، بسیار جای تأسف است.
چون اینگونه تصمیم‌ها نشان می‌دهد که درس عبرت نمی‌گیریم و متوجه نمی‌شویم که مسئله اشتغال را می‌توان با ایجاد رشد اقتصاد و سرمایه‌گذاری حل کرد وگرنه هیچ کدام از این طرح‌ها و تزریق منابع بانکی فایده‌ای نخواهد داشت.به‌نظر می‌رسد شورای‌عالی اشتغال مصمم است تا با سازوکار تسهیلات تکلیفی بانک‌ها، تسهیلاتی را به بنگاه‌های زودبازده و نظایر آن اختصاص دهد.
بازهم متأسفم؛ به‌ویژه اینکه چنین شورایی که احتمالا اعضای آن غیرمتخصص هستند، می‌توانند تصمیماتی بگیرند که منابع بانک‌ها که در واقع منابع مردم است را هدر بدهند.
- راهکار پیشنهادی شما برای ایجاد اشتغال چیست؟
تنها راه این است که اصلاحات ساختاری در اقتصاد صورت گیرد. در هیچ جای دنیا کاری را که ما دنبال می‌کنیم و چندین بار و هر بار، میلیاردها تومان منابع مردم را به هدر دادیم، اجرا نمی‌کنند، اما این برای بار چهارم یا پنجم است که می‌خواهیم این سیاست‌ها را دوباره اجرا کنیم.
- برخی از کارشناسان می‌گویند سیاست‌های اشتغال ما چسبندگی زیادی به سیاست‌های پولی دارد و نسبت به این موضع انتقاد دارند. شما چه می‌گویید؟
دقیقا این انتقاد وارد است و من مجلس را مقصر می‌دانم که چرا در این مورد، حرکتی از خود نشان نمی‌دهد. اصلا نمی‌دانم شورای‌عالی اشتغال به‌دنبال چیست؟ در صورتی که اگر شورای اقتصاد می‌توانست موانع بر سر راه سرمایه‌گذاری را بردارد و به اصلاحات اقتصادی سرعت ببخشد، تنها و بهترین راه ایجاد اشتغال خواهد بود وگرنه تزریق منابع مردم آن هم به‌صورت تکلیفی و اینکه عده‌ای، این منابع را ببلعند، هیچ فایده‌ای برای کشور نخواهد داشت.
- البته گفته می‌شود این بار، مسئولیت بررسی بازده اقتصادی و توجیه فنی طرح‌ها برعهده بانک‌ها خواهد بود، آیا این کفایت می‌کند؟
اصلا سیاست کلی بانک‌ها باید این باشد که به طرح‌های دارای توجیه اقتصادی و فنی وام بدهند و مسئولیت پذیری بانک‌ها روی قیمت‌ها اثر می‌گذارد و تزریق بهینه منابع، مانع تشدید تورم خواهد شد و رشد اشتغال و رشد اقتصادی را به همراه دارد اما وقتی مصوبه را ابلاغ می‌کنند که تسهیلات تکلیفی داده شود، به‌نظر می‌رسد برای عده‌ای می‌خواهند پیراهن بدوزند.
- دولت نسبت به تشدید نرخ بیکاری نگران است و وزیر کار می‌گوید با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها نرخ بیکاری کاهش می‌یابد. به نظر شما در کوتاه مدت اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها چه تاثیری بر اشتغال خواهد داشت؟
تاکید می‌کنم و اعتقاد دارم اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها به کاهش نرخ بیکاری کمک خواهد کرد اما نه در کوتاه‌مدت بلکه در میان‌مدت و بلندمدت حتما به افزایش نرخ رشد اقتصادی و به تبع آن، رشد نرخ اشتغال و کاهش نرخ بیکاری منجر خواهد شد.
